Makro çekmeye pek ilginiz yoksa makro lense para yatırmayı pek
düşünmezsiniz, onun yerine asıl ilgi duyduğunuz alana yatırım
yaparsınız. Peki ya birden lensinizin sahip olduğu yakın çekim
yeteneğinden daha fazlasına ihtiyacınız olursa ne yapmalısınız? Bu
durumda izlenebilecek cüzdan dostu iki yol mevcut:
- Arkadaşınızdan makro lens ödünç almak :)
- Elinizdeki lensi makro lensine dönüştürmek
İlk yöntem ağrısız sızısız olsa da benim gibi fotoğraf alanında çok
fazla arkadaşı ve tanıdığı olan birisi bile ihtiyacı olan ekipmanı
ihtiyacı olduğu zamanda temin etme şansına sahip olamazken
uygulanabilirliği nedeniyle canınızı sıkabilecek bir yöntem. Hem kendi
ekipmanınızın yerini de hiçbir şey de tutamaz :) Bu ve bundan sonraki
bir kaç yazımızda ikinci yöntemi yani elimizdekileri değerlendirme
yöntemini uygulayacağız.
Kenko Auto Extension Tube Set DG’yi bu yazı için ödünç veren Aris Murat Dülgeroğlu’na teşekkür ediyoruz :)
Makro uzatma tüpü nedir?
Çeşitli kaynaklarda ve ürünlerde ‘makro tüpü’, ‘uzatma tüpü’ ya da
‘makro uzatma tüpü’ tanımını görebilirsiniz ki genelde ekipmanlarda
bunun İngilizcesi olan ‘Macro Extension Tube’ ibaresi bulunur.
Kenko Auto Extension Tube Set DG
Makro uzatma tüpü, lens ile makine arasına takılan ve lensin normalde
odaklayabildiğinden daha yakına odaklayabilmesini sağlayan,
optik eleman içermeyen yani içi boş bir tüptür. Lensten gelen görüntü ek bir camdan geçmeden doğrudan filme/algılayıcıya iletilir.
12mm'lik uzatma tüpü takılmış halde. Gördüğünüz gibi makinenin kendi bayoneyi ile bire bir aynı yapıya sahip.
Makro uzatma tüpünün çeşitleri nelerdir?
Satın alabileceğimiz iki çeşit makro uzatma tüpü mevcut: Lens-makine arasında elektronik iletişim sunan ve sunmayan tüpler.
Ucuz yollu, elektronik bağlantı sunmayan makro uzatma tüpleri.
3 farklı boyutta tüpten oluşan ekipmandaki tüpleri farklı
kombinasyonlarla kullanarak büyütme oranını değiştirebilirsiniz. Bunlara
ebay’den 5-10$ gibi çok düşük maliyetle sahip olabilirsiniz. Bekleyemem
hemen almalıyım derseniz de online satış sitelerinde 30-40TL’ye satın
alma imkanınız mevcut. Bu satıcılar da zaten ebay’den aldığı için
aceleniz yoksa oradan almanızı tavsiye ederim.
Ucuz
makro uzatma tüpünde gördüğünüz gibi hiç bir elektronik bağlantı ya da
işçilik yok. Bildiğiniz metal :) Lensi taktığınızda lensin hafif
oynaması da normal karşılanmalı :)
Ben de yazıda bu tip bir tüp kullanacaktım ama 1 ayı
geçmesine rağmen PTT siparişimi henüz bana ulaştıramadı. Fazla umudum
kalmadı ama belli de olmaz belki gelir. Makro yazıları arasındaki
bekleme süresine de bu gecikmeler neden oldu. Tek ana eksik bu tüp
olduğu için de daha fazla beklemeden temin ettiğim ekipmanlarla yazılara
kaldığım yerden devam etmeye karar verdim.
Lens-makine arasında elektronik iletişim sunan, daha pahalı makro uzatma tüpleri.
Yazımızda kullandığımız makro uzatma tüpü, Kenko Auto Extension
Tube Set DG, bu sınıfa giriyor. 12mm, 20mm ve 36mm’lik 3 tüpten
oluşan Kenko setindeki tüpleri farklı kombinasyonlarla
kullanabilirsiniz ki toplamda 68mm’lik makro uzatma tüpü kullanma
imkanına sahipsiniz. Kenko’nun ABD fiyatı 170$ civarında. Ülkemizde ise
yurtdışından getirip, 290-360TL civarlarına satanlar mevcut.
Tamron 17-50/2.8 takılı Kenko Auto Extension Tube Set DG
Makro uzatma tüpleri tek parçadan oluşabileceği gibi 3 parçalı
yapıda da olabilir. Kenko mesela 3 parçalıydı ama Canon ve Nikon’un
tek parçalı kendi ürünleri de mevcut.
Makro uzatma tüpleri optik eleman içermeyen 3 farklı kalınlıkta parçadan oluşabilir.
Kenko yerine Canon veya Nikon almalı mıyım? Bana sorarsanız gerek
yok çünkü onların yapısı da basit olsa gerek . Mesela Canon Extension
Tube EF25′de ön ve arka elektronik bağlantılar arasında sadece kablolar
mevcut. Bu tasarımı kullanarak ileride kendi makro adaptörümüzü
yapmaya çalışacağız, gözünüz bizde olsun :)
Canon EF25 oldukça basit bir yapıya sahip.
Makro uzatma tüpünü nasıl kullanıyorum?
Tüpün bir ucunda erkek, diğer ucunda dişi bayonet mekanizması
bulunur. Dişi kısmı fotoğraf makinenizin bayonet yapısını aynen korur
çünkü makineye lens takar gibi tüpün bu bölümüne lensimizi takacağız.
Makro uzatma tüpü lense takıldığında, sistemin arkası aynen lensimizin arkasına benziyor.
Erkek bayonet yapısı da aynen lensinizin arka bölümüe benzer. Tahmin
edebileceğiniz gibi bu bölümü kullanarak, lensinizi makinenize takar
gibi makro uzatma tüpünüzü makineye takacaksınız.
Süreci video ile anlatmak fotoğraflardan daha etkili olacağından adım adım montajı gösteren bir video hazırladım.
Eğer elektronik haberleşme sunan bir tüp alırsanız normalde nasıl
fotoğraf çekiyorsanız aynı şekilde çekim yapmaya devam edebilirsiniz.
Elektronik haberleşme sunmayan model alırsanız kullanım biraz daha
zorlaşacak. Neden?
- AF kullanamayacaksınız yani elle manuel netleme yapacaksınız. Bu
nedenle canlı-önizleme (live view) sunan bir fotoğraf makinesi işinizi
çok kolaylaştıracaktır.
- Diyaframı makineden değiştiremeyeceksiniz. Nedeni ve bunun üstesinden nasıl geleceğinizi aşağıda anlattım.
- Ucuz tüplerde kısık diyaframda kullandığımız için vizör çok
kararacak. Ne çektiğimizi görebilmek için ek aydınlatma kullanmak şart!
- Bir üstteki madde nedeniyle S/TV modunu kullanamayacaksınız.
Canonlarda AV ve M modunu kullanabileceksiniz. Diğer marka ve modellerde
sadece M veya hem S hem de M modlarını kullanabileceksiniz.
- Sony’nin kimi yeni modellerinde makinede lens yoksa makine çekim yapmayabiliyor, bunlar da dikkate alınmalı.
Elektronik haberleşmenin avantajı lensin otomatik netleme
yapabilmeye devam etmesi ve diyaframı makine üzerinden değiştirebilmeniz
oluyor. Yeni nesil AF lenslerin artık lens üzerinde diyafram bileziği
(lens üzerinde diyaframı değiştirebilmenizi sağlayan ayar sistemi)
sunmadığını düşünürsek elektronik haberleşme olmadan diyaframı nasıl
değiştireceğiz sorusu hemen aklımıza gelmeli.
Makro uzatma tüpünü takılmış Carl Zeiss Jena 50/1.8 Pancolar.
M42 bayonete sahip lensin üzerinde yer alan diyafram
bileziği sayesinde ucuz makro uzatma tüplerinde çok daha rahat bir
kullanım söz konusu. M42 lensi M42-Canon EOS adaptörü sayesinde uzatma
tüpümüze bağladık. Ucuz tüpe niyetlenirseniz bir de eski ve ucuz 50mm
MF lens almanızı öneriyoruz.
Biliyorsunuz ki makinede diyaframı kıstığımızda makine bunu lense
iletir. Çekim yapılana kadar en açık diyafram değerinde duran lens,
çekim anında ayarladığınız diyafram değerine kısılır, çekim yapılır ve
diyafram hemen en açık değerine geri döner. Bunun nedeni açık
diyaframda vizöre daha aydınlık bir görüntünün ulaştırılabilmesidir.
Elektronik bağlantı içermeyen ucuz makro uzatma tüpleri ile
diyaframı nasıl ayarlayacağız peki? Elimde her marka ve model DSLR
mevcut değil o yüzden tecrübelerinizi yorumlara yazarsanız sevinirim.
Canonlarda AV ve M modunu kullanabiliyoruz. Diyaframı değiştirmek için
de makinede alan derinliği önizleme düğmesinin olması gerekli. Yoksa
lensin diyaframı her daim en küçük f değerinde kalacaktır.
Uyguladığımız sistem şu şekilde:
- Kullanmak istediğiniz f değerini gövdeden ayarlayın
- Alan derinliği önizleme düğmesine basın. Bastığınızda lensin diyaframı makinede ayarladığınız değere kısılacak.
- Düğmeye basılı tutmaya devam ederek lens kilit düğmesine basarak
lensi gövdeden ayırın. Bu esnada makine açık olmalı yoksa diyafram
tekrar açılır.
Büyütme miktarı nasıl?
Makroda büyütme miktarı nasıl hesaplanır?
yazımızda çeşitli yöntemlerde büyütme oranının nasıl hesaplandığını
anlatmıştık. Bu teorik bilginin pratikte her zaman işe yaramadığını da
görmüş olduk :)
Canon EOS 450D ve Kenko Auto Extension Tube Set DG kullanarak
pratikteki duruma bakacağız. Önce Tamron 17-50/2.8 ile denedim. Sadece
12mm’lik tüpü taktığımda bile konunun dibine girmek durumunda kaldım. Bu
duruma çok anlam veremedim ve tüplerin hespini taktım. Beklentim 1:1′in
biraz üzerine çıkmaktı ama netlemeyi başaramadım bile! Sorunun
kaynağını bulamadım zira normalde netlemesi gerekirdi. Neyse çıkarıp
Canon’un kit lensini taktım. Burada herşey olması gerektiği gibiydi.
Örnek kareleri Canon EF-S 18-55mm f/3.5-5.6 ile yanı IS öncesi kit
lens ile M modunda, 1/125 saniye enstantane, f/8 diyafram değerleri ile
çektim. Netlemede manuel netleme kullanıldı ve netleme anında
canlı-önizlemeyi 10x yakınlaştırma ile kullandım.
Konu mankenimiz Radeon HD 4870 X2 oldu. Bu tarz ürün fotoğraflarını nasıl çekebileceğinizi de çok yakında anlatacağız.
Lens konuya neredeyse dokunuyor!
Işık için tek bir Sunpak 433 (36GN’lik azami güce sahip) 1/16 güç
değerinde kullanıldı. Kart ile lens arasında anca birkaç cm boşluk
olduğu için flaşı bu aralıktan geçecek şekilde üstte konumlandırdım.
Işığı yumuşatmak için de bir adet plastik ‘softbox’ kullandım.
1:1 makro çekmek istediğimizde konunun dibine girmek zorunda kalıyoruz.
Öncelikle 18-55′in 55mm’de çekebildiği detaya bakalım.
Canon EOS 450D + Canon EF-S 18-55mm f/3.5-5.6 (55mm)
Lensin kendi başına sunduğu büyütme oranı bile oldukça yeterli.
Sadece 12mm’lik uzatma tüpünü taktığımızda elde ettiğimiz büyütme
miktarı da oldukça iyi.
Canon EOS 450D + Canon EF-S 18-55mm f/3.5-5.6 (55mm) + 12mm uzatma tüpü
3 parçayı da birleştirip 68mm’lik uzatma
tüpüne sahip olduğumuzda ise 1:1 büyütme oranını da geçerek gerçek
anlamda makro dünyasına girmiş oluyoruz. Merkezdeki netlik oldukça
yeterliyken köşelerde kalite kaybı mevcut.
Canon EOS 450D + Canon EF-S 18-55mm f/3.5-5.6 (55mm) + 68mm uzatma tüpü
Bundan sonra ilk denediğim 18mm’de çekim yapabilmekti ama 35mm’nin
altında çalışma mesafesi nedeniyle (lens karta değiyordu) netleme yapmam
mümkün olamadı. 35mm’de kullanırken köşelerde ciddi kalite kayıpları
söz konusu ki konuya hafif eğimle bakmaktan kaynaklanan alan derinliği
farkı da buna neden oluyor olabilir.
Canon EOS 450D + Canon EF-S 18-55mm f/3.5-5.6 (35mm) + 68mm uzatma tüpü
Metreleri çektiğim karelerde büyütme oranını daha rahat
görebilirsiniz. 450D’nin algılayıcısının eni 2.22cm. Kendi fotoğraf
makinenizinkini
buradan öğrenebilirsiniz.
Canon EOS 450D + Canon EF-S 18-55mm f/3.5-5.6 (55mm) . Yaklaşık 0.26x (2.22cm/8.4cm)
Canon EOS 450D + Canon EF-S 18-55mm f/3.5-5.6 (55mm) + 12mm uzatma tüpü. Yaklaşık 0.58x (2.22cm/3.8cm)
Canon EOS 450D + Canon EF-S 18-55mm f/3.5-5.6 (55mm) + 68mm uzatma tüpü. Yaklaşık 1.7x (2.22cm/1.3cm
BasÇek'ten alıntıdır.
